Nowotwór stercza to w dzisiejszych czasach drugie po nowotworze płuc schorzenie odpowiedzialne za zgon osób płci męskiej będących w podeszłym wieku. Jest też najczęściej występującym nowotworem złośliwym u mężczyzn na terenie Unii Europejskiej. Ilość zachorowań rośnie wraz z wydłużającym się, ogólnym czasem życia ludzi w krajach wysokorozwiniętych.
Jego wysoka wykrywalność ma związek z coraz większą świadomością tego problemu wśród mężczyzn i częsta diagnostyka pod kątem obecności białka PSA w surowicy. Systematyczne poddawanie się temu padaniu przy braku objawów charakterystycznych dla raka prostaty pozwala na ingerencję na wczesnym etapie choroby.
Czynniki wpływające na ryzyko wystąpienia raka prostaty.
Na wystąpienie choroby największy wpływ ma wiek mężczyzny. Rzadko diagnozowana jest u pacjentów przed 40 rokiem życia, a średni wiek zachorowalności przewyższa 70 lat. Po ukończeniu 80 roku życia, komórki nowotworowe w gruczole krokowym wykrywane są u większości mężczyzn, jednak zazwyczaj choroba nie zdąży się w pełni rozwinąć i zgon następuje z innych przyczyn. Pozostałe czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia to:
Czynniki wpływające na ryzyko wystąpienia raka prostaty.
Na wystąpienie choroby największy wpływ ma wiek mężczyzny. Rzadko diagnozowana jest u pacjentów przed 40 rokiem życia, a średni wiek zachorowalności przewyższa 70 lat. Po ukończeniu 80 roku życia, komórki nowotworowe w gruczole krokowym wykrywane są u większości mężczyzn, jednak zazwyczaj choroba nie zdąży się w pełni rozwinąć i zgon następuje z innych przyczyn. Pozostałe czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia to:
Wykrycie nowotworu prostaty
Poprzez badania przeprowadzone wśród mieszkańców Japonii i Stanów Zjednoczonych udowodniono, że ogólnie pojęty zdrowy tryb życia ma znaczący wpływ na ryzyko wystąpienia choroby. Dieta bogata w tłuszcze nienasycone oraz witaminy i antyoksydanty, regularna aktywność fizyczna i unikanie zgubnych nałogów są kluczem do właściwej profilaktyki. Ważne jest spożywanie warzyw i owoców zawierających witaminę E i D, a wśród nich pomidory, będące źródłem niszczącego wolne rodniki likopenu. Rozrost i nieprawidłowe zmiany komórek prostaty powstrzymują: selen, retinoidy i izoflaminy występujące w zbożach, rybach i skorupiakach. To działaniu tych związków przypisuje się mniejszy odsetek zachorowań wśród Azjatów.
Źródło badań: National Center for Biotechnology Information, USA https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15491717/
Należy pamiętać o genetycznym uwarunkowaniu wystąpienia raka gruczołu krokowego. Wystąpienie choroby u bliskich krewnych znacznie podnosi ryzyko powikłań onkologicznych, dlatego ważnym aspektem profilaktyki jest dokładny wywiad środowiskowy. Naukowcy zdołali już ustalić które sekwencje genów oraz ich ewentualne mutacje odpowiadają za wystąpienie schorzenia. Dziedziczność tych genów może znacznie obniżyć wiek wystąpienia nowotworu, który może pojawić się w grupie podwyższonego ryzyka jeszcze przed ukończeniem 40 roku życia.
Rak prostaty rozwija się stosunkowo powoli i we wczesnym etapie nie daje żadnych objawów. Rozrost guza o wielkości 1 ml może potrwać nawet 10 lat, a najczęstszymi objawami są problemy urologiczne, takie jak ból podczas oddawania moczu lub wielomocz. Dlatego tak ważna jest diagnostyka profilaktyczna, szczególnie u osób po przekroczeniu 70 roku życia, bądź będących w grupie ryzyka z przyczyn genetycznych. Sprawdzanie markeru białka PSA we krwi, badanie organoleptyczne lub ultrasonograficzne gruczołu pozwolą na diagnozę we wczesnym etapie rozwoju nowotworu i podjęcie właściwych kroków przed wystąpieniem tak dramatycznych powikłań, jak przerzuty do węzłów chłonnych, czy kości. Najbardziej zaawansowaną metodą pozwalającą jednoznacznie określić stan pacjenta jest biopsja prostaty, dzięki której pobiera się wycinek chorych tkanek i określa stadium zmian onkologicznych. Przy okazji warto wspomnieć, że światowym miesiącem świadomości walki z rakiem prostaty jest listopad, podczas którego wiele placówek medycznych oferuje specjalne warunki, mające zachęcić panów do przeprowadzenia badania.
Osoby zaniepokojone stanem swojego zdrowia lub widzące potrzebę poddania się profilaktycznym badaniom, mogą skontaktować się z poradnią urologiczną Gabos Centrum Medycznego, pod numerem telefonu 32 390 36 00 lub na adres mailowy rejestracja@gabos.pl.
Konsultacja merytoryczne: Urolog – dr n. med. Michał Fryczkowski
Udostępnij artykuł:
